Cabaret en stand up comedy is een weerspiegeling van wat er speelt in de maatschappij en wordt dan ook vaak gebruikt om de gevestigde orde en waarden een hak te zetten. In ons land zijn de ‘Cabaretiers Nederland’ op het moment populairder dan ooit.
Cabaretiers Nederland; een korte geschiedenis
Het woord “cabaret” stamt af van een aantal oude woorden in verschillende talen, die allemaal eenzelfde soort betekenis hebben. Zo was dat in het Middelnederlands “cambret” en in het oude Frans “camberete”, woorden die afgeleid zijn van het Latijnse woord “camera” en van Oudgrieks kamara, wat “gewelfde kamer” betekent.
Tegenwoordig verstaan we onder cabaret een combinatie van verhalen, zang, dans, theater, en poëzie. In grote lijnen kan men zeggen dat alle cabaret komische elementen bevat maar dat het ook bedoeld is om maatschappelijke vraagstukken aan de orde te brengen. Hoewel cabaret meestal in theaters opgevoerd wordt, kun je het ook wel eens in de betere nachtclubs aantreffen.
In eerste instantie was het woord cabaret de term die voor een kroeg gebezigd werd.
Cabaret kreeg een positievere betekenis na het ontstaan van cabaret in theatervorm eind 19e eeuw. Op het Montmartre in Parijs opende in 1881 in de literair-muzikale Club des Hydropathes de sociëteit Le Chat Noir haar deuren. Daarmee was de basis van het hedendaags cabaret gelegd. In de loop van de jaren groeide dit uit cabaret-theater met een opleving na 1945 met Saint-Germain-des-Prés als centrum. Bekende groepen van groot talent in die tijd waren het theatergezelschap Grenier-Hussenot de zang en mime grope les Frères Jacques en de groep van Yves Joly.
Nederlandse cabaretiers; soorten cabaret
Hoewel cabaret in net zoveel verschijningen voorkomt als dat er cabaretiers zijn, kan het toch in een aantal basissoorten worden onderverdeeld. Hieronder geven we bij elk genre voorbeelden van Nederlandse cabaretiers.
Literair satirisch cabaret; een spel met taal, van poëtisch tot grof en hatelijk. Voorbeelden van Nederlandse cabaretiers; Herman Finkers en Wim Sonneveld.
Maatschappijkritisch; een analyse van politieke en/of maatschappelijke items. Voorbeelden van Nederlandse cabaretiers; Theo Maassen, Javier Guzman, Freek de Jonge, Wim Kan.
Verhalend; er wordt een verhaal met een moraal verteld, meestal met een komisch tintje. Voorbeelden van Nederlandse cabaretiers; Harrie Jekkers en Youp van ’t Hek.
Muzikaal; de naam zegt het al; cabaret met veel muziek. Voorbeeld Nederlandse cabaretiers; Kees Torn en Hans Liberg. Als je meer wil leren over de muzikale cabaretiers kan je dat op deze blog zeker terugvinden!
Nonsens; hierbij speelt de cabaretier allerlei idiote typetjes en vertelt absurde verhaaltjes, die vaak een diepe kern hebben. Voorbeeld Nederlandse caberetiers: Bert Visscher, Hans Teeuwen en Najib Amhali.
Fysiek; bij fysiek cabaret zijn ‘het spel met voorwerpen’ en acrobatische stunts belangrijker dan de tekst. Voorbeelden van Nederlandse cabaretiers: Waardenberg en De Jong, Schudden en de Ashton Brothers.
Stand-upcomedy; het theatrale element is bij stand-upcomedy minder aanwezig. Veel korte humoristische anekdotes. Voorbeelden Nederlandse cabaretiers: Raoul Heertje en Jörgen Raymann.
Sit-downcomedy; de cabaretier omzeilt het aan het lachen maken van het publiek en het applaus maar verwijst het publiek naar zichzelf. Voorbeelden Nederlandse cabaretiers; het Spinvis-pauzeprogramma in de theatertournee van 2005.
Zap-cabaret; een aaneenschakeling van verschillende genres cabaret. Voorbeelden Nederlandse cabaretiers: Jochem Myjer en De Vliegende Panters.